O niektórych rodzajach dofinansowań

Osoby legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności korzystać mogą – obok wielorakich uprawnień związanych z ich pracą – także z szeregu regulacji prawnych odnoszących się do sfery ich życia codziennego. Podstawowe uprawnienia osób niepełnosprawnych w dziedzinie komunikacji omówiono już wyżej. W tym miejscu przedstawione zostaną niektóre rodzaje przysługujących im, ułatwiających codzienne funkcjonowanie, dofinansowań.

PRZESŁANKĄ SKORZYSTANIA Z DOFINANSOWANIA DO ZAOPATRZENIA W PRZEDMIOTY ORTOPEDYCZNE I ŚRODKI POMOCNICZE jest:

– rodzące potrzebę zaopatrzenia w takie środki/przedmioty schorzenie, niezależnie od faktu pełnosprawności lub niepełnosprawności osoby uprawnionej oraz

– ubezpieczenie osoby uprawnionej.

ODPŁATNOŚĆ przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych zależy od rodzaju przedmiotu i wynika z limitu cenowego, z którym zapoznać się można w wydziale zaopatrzenia ortopedycznego i środków pomocniczych oddziału wojewódzkiego NFZ, bądź na stronie internetowej www.nfz.gov.pl. W granicach podyktowanych przez limit ustalony dla danego typu przedmiotu/środka przybiera postać bezpłatności całkowitej lub częściowej (w wypadku inwalidów wojennych i wojskowych, cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych, osób represjonowanych, uprawnionych żołnierzy wykonujących zadania poza granicami państwa i leczących urazy nabyte podczas służby – bezpłatność całkowita jest regułą). Oznacza to, iż nawet w przypadku ustalenia bezpłatności danego przedmiotu/środka – świadczeniobiorca pokryć musi różnicę kosztów pomiędzy limitem ceny wyrobu, ustalonym przez NFZ a rzeczywistą ceną tego wyrobu.

Zakupiony z udziałem dofinansowania NFZ sprzęt staje się własnością osoby uprawnionej. Podlega on wymianie z częstotliwością wynikającą z indywidualnego przebiegu choroby – większą w przypadku dzieci i młodzieży do 18 roku życia, każdorazowo zależną od sformułowanej w specjalnym wniosku opinii lekarza. Podlega on także nieodpłatnym  naprawom pogwarancyjnym (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu zaopatrzenia w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi oraz środki pomocnicze).

PROCEDURA UZYSKANIA DOFINANSOWANIA do przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych obejmuje:

– prawidłowo wystawione przez uprawnionego (umowa z NFZ) lekarza zlecenie;

– potwierdzenie zlecenia przez Oddział Wojewódzki NFZ właściwy ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy;

–  w wypadku środków pomocniczych przysługujących comiesięcznie – zlecenie wystawione przez lekarza oraz uzyskanie ważnej karty zaopatrzenia comiesięcznego wystawionej przez oddział NFZ. Karta zaopatrzenia miesięcznego ważna jest przez okres 12 miesięcy lub przez inny okres – wynikający z dokumentu potwierdzającego uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zlecenie przysługujące comiesięcznie winno zostać przyjęte do realizacji w terminie 30 dni od daty jego wystawienia pod rygorem utraty ważności.;

– dokonane osobiście przez świadczeniobiorcę lub inną osobę działającą w jego imieniu zgłoszenie zlecenia do wpisu do prowadzonego przez Oddział NFZ rejestru oraz potwierdzenie go do realizacji;

– wpisanie daty odbioru jako daty realizacji świadczenia w III części zlecenia. Od tej daty liczyć się będzie okres użytkowania przypisany danemu przedmiotowi ortopedycznemu/środkowi pomocniczemu.

PROCEDURA REALIZACJI NAPRAWY sprzętu ortopedycznego obejmuje:

– złożenie przez świadczeniobiorcę i potwierdzenie do realizacji przez właściwy ze względu na miejsce jego zamieszkania oddział NFZ zlecenia naprawy;

– realizację zlecenia w terminie 30 dni od daty potwierdzenia przez oddział NFZ.

Osoba uprawniona korzysta z refundacji naprawy przedmiotów ortopedycznych do kwoty ustalonego limitu ceny także po upływie okresu gwarancji.

PRZEDMIOTEM DODATKOWEGO DOFINANSOWANIA ZAOPATRZENIA W PRZEDMIOTY ORTOPEDYCZNE I ŚRODKI POMOCNICZE PRZEZ POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE jest uzupełnienie ze środków PFRON różnicy pomiędzy określonym przez NFZ limitem ceny przedmiotu ortopedycznego/środka pomocniczego a rzeczywistą ceną tego przedmiotu/środka w przypadku, gdy rzeczywista cena jest wyższa od ustalonego limitu, albo też pokrycie kosztów udziału własnego osoby niepełnosprawnej w zakupie sprzętu ortopedycznego/środka pomocniczego.

PRZESŁANKAMI uzyskania tego dofinansowania są – obok wymienionych wcześniej zwykłych przesłanek dofinansowania do zakupu sprzętu ortopedycznego/środków pomocniczych:

– posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności

– spełnienie kryterium dochodowego. Zgodnie z tym kryterium przeciętny miesięczny dochód w gospodarstwie domowym podzielony przez liczbę osób pozostających w tym gospodarstwie nie powinien w kwartale poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku przekraczać kwoty 50% przeciętnego wynagrodzenia na osobę (65% w przypadku osoby samotnej).

W wypadku ustalenia udziału własnego osoby niepełnosprawnej w pokryciu kosztów zakupu sprzętu ortopedycznego/środków pomocniczych (patrz: wyżej) wysokość dofinansowania wynosi do 100% udziału osoby niepełnosprawnej w ustalonym limicie ceny. Ponadto, jeżeli cena zakupu przewyższa kwotę ustalonego limitu – dofinansowanie ze środków PFRON obejmuje do 150% sumy kwoty limitu.

PROCEDURA UZYSKANIA DOFINANSOWANIA ZE STRONY PCPR obejmuje:

– złożenie w PCPR wniosku o dofinansowanie zawierającego imię i nazwisko; adres zamieszkania, numery PESEL i NIP osoby uprawnionej; wyszczególnienie przedmiotu dofinansowania; oświadczenie o wysokości dochodów i liczbie osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, wraz z

– kopią orzeczenia o niepełnosprawności lub równoważnego;

– fakturą lub innym dokumentem potwierdzającym zakup, na którym to dokumencie winny być wyodrębnione: kwota opłacana w ramach ubezpieczenia zdrowotnego oraz  kwota udziału własnego osoby uprawnionej, wraz z potwierdzoną za zgodność kopią zrealizowanego zlecenia;

– kopią zlecenia na zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze oraz ofertą zawierającą wyszczególnienie ceny nabycia, kwoty opłacanej z ubezpieczenia zdrowotnego oraz kwoty będącej udziałem własnym osoby uprawnionej.

 Warunkiem uzyskania dofinansowania, o którym mowa, jest brak zaległości finansowych podmiotu wobec PFRON. Przesłanką wykluczającą dofinansowanie jest także fakt rozwiązania w ciągu trzech lat przed złożeniem wniosku umowy z PFRON, której stroną był podmiot uprawniony i z przyczyn leżących po stronie tego podmiotu.

PRZESŁANKĄ UZYSKANIA DOFINANSOWANIA DO ZAKUPU SPRZĘTU REHABILITACYJNEGO ZE ŚRODKÓW PFRON jest:

– niepełnosprawność osoby uprawnionej;

– spełnienie kryterium dochodowego identycznego, jak w wypadku dodatkowego dofinansowania do zakupu sprzętu ortopedycznego/środków pomocniczych (patrz: wyżej);

–  zaistnienie potrzeby rehabilitacji z użyciem sprzętu rehabilitacyjnego w warunkach domowych.

Uprawnionymi do uzyskania dofinansowania są także osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które w okresie co najmniej dwóch lat przed dniem złożenia wniosku prowadziły i prowadzą działalność polegającą na rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Warunkiem uzyskania dofinansowania jest w tym wypadku udokumentowanie posiadania środków własnych/wskazanie źródeł sfinansowania zakupu sprzętu rehabilitacyjnego w pozostałej (nie objętej dofinansowaniem PFRON) części.

DOFINANSOWANIE DOKONUJE SIĘ na pisemny wniosek osoby niepełnosprawnej/osoby fizycznej/prawnej/jednostki organizacyjnej złożony do powiatowego centrum pomocy rodzinie właściwego dla miejsca jej zamieszkania/siedziby albo miejsca prowadzenia działalności.

Złożony przez osobę niepełnosprawną wniosek powinien zawierać jej imię i nazwisko; adres zamieszkania; numery PESEL i NIP; wyszczególnienie przedmiotu dofinansowania; oświadczenie o wysokości dochodów i liczbie osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym; numer rachunku bankowego; miejsce realizacji zadania i cel dofinansowania; przewidywany koszt realizacji zadania; informację o kwotach przyznanych wcześniej środków PFRON, zawierającą numer umowy, cel i datę przyznania dofinansowania oraz stan rozliczenia; wysokość kwoty wnioskowanego dofinansowania ze środków PFRON.

Do wniosku dołączyć należy kopię orzeczenia o niepełnosprawności lub równoważnego oraz zaświadczenie lekarza prowadzącego stwierdzające potrzebę zaopatrzenia osoby uprawnionej w sprzęt rehabilitacyjny.

Złożony przez osobę fizyczną/osobę prawną/jednostkę organizacyjną wniosek powinien zawierać nazwę podmiotu, jego siedzibę i adres; numery NIP i REGON; status prawny i podstawę działania; dane osoby upoważnionej do reprezentowania wnioskodawcy; dokumenty potwierdzające prowadzenie działalności na rzecz osób niepełnosprawnych lub związanej z ich rehabilitacją; przewidywane efekty realizacji zadania; przedmiot dofinansowania; numer rachunku bankowego; miejsce realizacji zadania i cel dofinansowania; przewidywany koszt realizacji zadania; przewidywany okres realizacji zadania wraz z terminem rozpoczęcia; informację o ogólnej wysokości nakładów dotychczas poniesionych przez wnioskodawcę w zakresie realizacji zadania od początku tej realizacji do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku (podanie źródeł finansowania); informację o pozostałych źródłach finansowania zadania wraz z potwierdzającymi ją dokumentami; informację o sumach przyznanych dotąd ze środków PFRON wraz z numerami umów, celem i datą przyznania dofinansowania oraz stanem rozliczenia; wysokość kwoty dofinansowania, o którą występuje do PFRON.

Poniesione przed przyznaniem dofinansowania (zawarciem umowy z PFRON) koszty realizacji zadania nie mogą być przedmiotem dofinansowania. Przedmiotem tym są jedynie koszty wyszczególnione w zawartej przez osobę niepełnosprawną/osobę fizyczną/prawną/jednostkę organizacyjną za starostą umowie.

Górną granicą wysokości omawianego rodzaju dofinansowania jest 60% kosztów nabycia sprzętu rehabilitacyjnego, przy czym kwota ta nie może być wyższa, iż piętnastokrotność przeciętnego wynagrodzenia.

Przesłanką wykluczającą dofinansowanie jest występowanie zaległości finansowych podmiotu wobec PFRON, a także rozwiązanie w ciągu trzech lat przed złożeniem wniosku umowy podmiotu z PFRON z przyczyn leżących po stronie tego pierwszego.

PRZEDMIOTEM DOFINANSOWANIA DO LIKWIDACJI BARIER ARCHITEKTONICZNYCH, W KOMUNIKOWANIU SIĘ I TECHNICZNYCH jest dofinansowanie odpowiednio:

– do likwidacji ogółu utrudnień występujących w budynku lub jego najbliższej okolicy w zakresie swobody ruchu osób niepełnosprawnych. Utrudnienia te wynikać mogą z przyjętych rozwiązań technicznych, konstrukcyjnych lub warunków użytkowania;

– do likwidacji przeszkód polegających na nieprzystosowaniu przedmiotów i urządzeń do potrzeb osób niepełnosprawnych. Kryterium celowości dofinansowania stanowi sprawniejsze funkcjonowanie osoby niepełnosprawnej, w tym jej działanie w społeczeństwie;

– do eliminacji ograniczeń utrudniających osobie niepełnosprawnej swobodne porozumiewanie się lub przekazywanie informacji.

PRZESŁANKAMI UPRAWNIAJĄCYMI DO WYSTĄPIENIA O DOFINANSOWANIE DO LIKWIDACJI BARIER ARCHITEKTONICZNYCH są:

– status osoby niepełnosprawnej;

– doświadczane przez osobę niepełnosprawną trudności w poruszaniu się;

– występowanie osoby niepełnosprawnej w charakterze właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego, albo otrzymanie zgody właściciela budynku/lokalu mieszkalnego.

W PRZESŁANKAMI UPRAWNIAJĄCYMI DO WYSTĄPIENIA O DOFINANSOWANIE DO LIKWIDACJI BARIER KOMUNIKOWANIU SIĘ I TECHNICZNYCH są:

– status osoby niepełnosprawnej;

– szczególne potrzeby wynikające z niepełnosprawności.

Skierowany do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania powiatowego centrum pomocy rodzinie wiosek powinien zawierać – oprócz wszystkich danych wymaganych od osoby niepełnosprawnej w przypadku ubiegania się o dofinansowanie do zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, także:

– termin rozpoczęcia i przewidywany okres realizacji zadania;

– informację o ogólnej wartości nakładów poniesionych przez wnioskodawcę w zakresie realizacji zadania od początku jego realizacji aż do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku (oraz wskazanie dotychczasowych źródeł finansowania);

– informację o pozostałych źródłach finansowania, wraz z potwierdzającymi ją dokumentami.

Załącznikiem do wniosku jest kopia orzeczenia o niepełnosprawności lub równoważnego.

Likwidacja barier architektonicznych polegająca na budowie podjazdu lub dobudowie windy itp. domaga się ponadto dopełnienia następujących formalności:

– wystąpienie do wydziału architektury urzędu dzielnicowego o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;

– przedstawienie zgody właściciela gruntu na budowę podjazdu/uzyskanie dzierżawy terenu od gminy;

– złożenie w urzędzie dzielnicowym projektu architektoniczno-budowlanego po uzyskaniu pozytywnej decyzji;

– uzyskanie pozwolenia na budowę.

Górną granicę wysokości dofinansowania do likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych jest 80% kosztów likwidacji tych barier. Kwota ta jednak nie może przewyższać wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.

Koszty poniesione przez wnioskodawcę na omawiany cel przed przyznaniem środków finansowych PFRON i podpisaniem umowy nie podlegają zwróceniu.

Przesłankami wykluczającymi dofinansowanie są:

– rozwiązanie w ciągu trzech lat przed złożeniem wniosku umowy z PFRON z przyczyn leżących po stronie osoby niepełnosprawnej;

– występowanie po stronie ubiegającej się o dofinansowanie zaległości wobec Funduszu;

– uzyskanie przez osobę niepełnosprawną dofinansowania ze środków PFRON w ciągu trzech lat przed złożeniem wniosku (dotyczy barier technicznych i w komunikowaniu się).

Podstawa prawna:

–   Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721);

– Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.);

– Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia rodzajów zadań, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 96, poz. 861 z późn. zm.);

– Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu zaopatrzenia w wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi oraz środki pomocnicze (Dz. U. z 2009 r. Nr 139, poz. 1141).

Zygmunt Marek Miszczak