BIULETYN INFORMACYJNY OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
Logo paraolimpiada w Tokio w roku 2020.

Znaczące symbole paraolimpijskie

W kolejnym trzecim już artkule naszego paraolimpijskiego cyklu zajmiemy się tematyką symboli stanowiących jedne z ważniejszych struktur wchodzących w skład całej idei paraolimpiady jako całości. Ustanowione wraz z kolejnymi igrzyskach niektóre symbole nadały nowy znaczący wymiar paraolimpiady. Mowa oczywiście o fladze paraolimpijskiej, zniczu – ogniu, maskotkach, medalach, czy hymnie paraolimpijskim.

Symbolika – czym właściwie jest?

Na dobry początek zdefiniujmy czym jest symbolika i symbol? Według definicji ze słownika języka polskiego PWN – symbolika to ogół symboli używanych w jakiejś dziedzinie lub też symboliczne znaczenie lub symboliczny charakter czegoś. Symbol natomiast w definicji encyklopedii PWN z gr. sýmbolon ‘znak rozpoznawczy’, filoz. oznacza każdy znak właściwy należący do podklasy znaków zastępczych, pełniący funkcję substytucji, tj. zastępowania określonego przedmiotu (lub pojęcia abstrakcyjnego, stanu rzeczy, zdarzenia itd.), wywołujący w umyśle określone stany psychiczne i emocjonalne (wyobrażenia, przeżycia) związane z tym właśnie przedmiotem.

Symbol występuje zazwyczaj w formie obrazowej, wizualnej i jest zawsze znakiem konwencjonalnym, tj. ukonstytuowanym i funkcjonującym na podstawie umowy — zawartej w sposób wyraźny lub wynikającej ze zwyczaju — między używającymi go (znajomość tej umowy jest niezbędnym warunkiem adekwatnego rozumienia danego symbolu); zakres terminu symbol może obejmować też wszelkie znaki, które mogą być rozumiane (tzn. odsyłające do czego innego aniżeli one same na mocy przyjętego systemu komunikacji), a zwłaszcza słowa znaczące.

Motto przewodnie

Motto paraolimpijskie brzmi „Spirit in Motion” czyli „Duch w Ruchu”. Zostało ono wprowadzone w 2004 roku na Igrzyskach Paraolimpijskich w Atenach. Poprzednie motto brzmiało „Umysł, Ciało, Duch”, wprowadzone w 1994 roku. Nadszedł więc czas na kolejną zmianę przesłania. Motto Igrzysk jest przesłaniem, zawierającym wizję Igrzysk, oddając istotę idei i koncepcji, którymi tegoroczne Igrzyska Tokyo 2020(+1) chcą podzielić się ze światem. Podczas ostatnich igrzysk olimpijskich i paraolimpijskich motto Igrzysk odegrało ważną rolę w dekoracji miejsc zawodów i miasta, a także mediów cyfrowych. Tegoroczne motto – „Zjednoczeni przez emocje” wyraża nadzieję, że widzowie, wolontariusze i sportowcy z ponad 200 Narodowych Komitetów Olimpijskich i Drużyny Olimpijskiej Uchodźców zgromadzonych tego lata w Tokio, a także miliardy widzów oglądających telewizję i Internet na całym świecie, połączą się i zrozumieją że więcej ich łączy niż dzieli. To motto podsumowuje idee i koncepcje, którymi miasto-gospodarz Tokio chce podzielić się ze światem. Odzwierciedlając podstawowe wartości Igrzysk Olimpijskich i Paraolimpijskich, motto zawiera konkretne i aktualne przesłanie obejmujące różnorodność, odzwierciedlając ducha czasu 2020 w środowisku miejskim Tokio.

Symbol na fladze paraolimpijskiej IPC

Symbol igrzysk paraolimpijskich w stosunku do powszechnie znanych pięciu kół olimpijskich składa się z trzech tzw. agitos czyli fragmentów w kształcie asymetrycznego półksiężyca w kolorach (patrząc od lewej do prawej) czerwonym, niebieskim i zielonym na białym prostokątnym tle. Kolory nawiązują do najliczniej stosowanych barw świat wszystkich krajów w ich flagach. Słowo agitos pochodzi z łaciny i odnosi się do aktywności, a jego dokładne znaczenie to „ja ruszam (się)”, lub też „dążę do zmiany położenia”. Koncepcja tej symboliki powstała w roku 2003 w agencji Scholz & Friends i jest czwartym symbolem tego typu w historii paraolimpiady stosowanym jest do dzisiaj z małymi kosmetycznymi zmianami. Ten symbol po raz pierwszy użyto przez ograniczony czas przed Letnimi Igrzyskami Paraolimpijskimi w Atenach w 2004 roku gdzie wciąż obowiązywała poprzednia flaga z lat 1994-2004. Jednak podczas ceremonii zamknięcia igrzysk w 2004 flaga z nowym symbolem przekazana została Pekinowi. Symbol ten został po raz pierwszy użyty w emblemacie paraolimpijskim podczas Zimowych Igrzysk Paraolimpijskich w Turynie w 2006 roku. 20 października 2019 r. IPC zaprezentował nową wersję Agitos, w ramach obchodów 30-lecia jego istnienia. Odświeżone logo ma zauważalnie grubsze linie, jaśniejsze kolory, luźniejsze ułożenie znaczków i brak skrótu IPC.

Początkowo symbolika paraolimpijska związana jest z koreańskim elementem dekoracyjnym zwanym „tea-geuk”. Flagę z pięcioma barwnymi pazurkami „tea-geuk” zastosowano po raz pierwszy w trakcie Letnich Igrzysk Paraolimpijskich w Seulu 1988. Były to pierwsze igrzyska dla osób niepełnosprawnych rozegrane na tych samych obiektach, na których o olimpijskie medale walczyli sportowcy sprawni. W roku 1990 Międzynarodowy Komitet Olimpijski uznał, że symbolika paraolimpijska jest nieuprawnioną trawestacją emblematu olimpijskiego więc w 1991 Międzynarodowy Komitet Paraolimpijski do swojej flagi dodał szósty pazurek, a wszystkie ułożono w zamkniętym okręgu. W 1992 jednak zmieniono koncepcje na trzy koreańskie elementy, a ten „nowy” emblemant zastosowano pierwszy raz na zimowych igrzyskach w 1994 w Lillehamer.

Emblemat olimpijski czyli logo aktualnych igrzysk

Każde igrzyska, oprócz oficjalnej flagi IPC, mają swoją symbolikę – emblemat paraolimpijski, która musi nawiązywać do symboliki IPC. Gospodarz igrzysk czyli dane miasto prezentuje symbol reprezentujący to wydarzenie. Projekt ten zawiera symbol paraolimpijski, nazwę wydarzenia oraz jeden lub więcej charakterystycznych elementów identyfikujących to wydarzenie. Zatwierdzeniem emblematów paraolimpijskich na Igrzyska Paraolimpijskie zajmuje się Międzynarodowy Komitet Paraolimpijski (IPC). Emblemat igrzysk wykorzystywany jest w materiałach promocyjnych, materiałach sponsorskich, a także na ubraniach ekip paraolimpijskich i na strojach sportowców. Wszystkie emblematy są własnością IPC.

Tegoroczny emblemat paraolimpijski Tokio 2020 przedstawia ręczny wachlarz w kształcie koła, wypełniony wzorem szachownicy w kolorze biało-niebiskim. Projekt ten ma „wyrażać wyrafinowaną elegancję i wyrafinowanie, które są przykładem Japonii”. Nierównomierne prostokąty symbolizują odmiennie państwa i kultury, które zetkną się podczas igrzysk. Prostokąty u szczytu wachlarza urywają się w pewnym momencie (w przeciwieństwie do olimpijskiego odpowiednika, który zawiera pełne koło), tworząc most, symbolizujący szansę, jaką osobom z niepełnosprawnościami stwarza uprawianie sportu. Projekt zastąpił poprzedni emblemat, który został usunięty z powodu zarzutów ze strony Belgii, że plagiatował logo Théâtre de Liège w Belgii – podobieństwa nie da się nie zauważyć co widać na podanym poniżej zdjęciu.

Porównanie podobieństwa poprzedniego proponowanego logo igrzysk paraolimpijskich w Tokio 2020 do loga Teatru De Liege w Belgii. W obu przypadkach wygląda to jak identycznie wyprostowana litera Z.

Podniosły hymn paraolimpijski

Paraolimpijski Hymn, jest odtwarzany w momencie podniesienia flagi paraolimpijskiej. Jest to utwór muzyczny „Hymne de l’Avenir” ( z ang. „Hymn przyszłości”) skomponowany przez Thierry’ego Darnisa. Hymn został zatwierdzony przez IPC w marcu 1996 r. Australijski piosenkarz country Graeme Connors napisał tekst do hymnu w 2001 roku. Nagranie tego hymnu możecie odsłuchać w poniższym linku – MP3

Uroczyste przysięgi paraolimpijskie

Pierwsza przysięga paraolimpijska została złożona już na pierwszych Igrzyskach Paraolimpijskich w Rzymie w 1960 roku. Przysięga paraolimpijska jest niemal identyczna z przysięgą olimpijską, z wyjątkiem słowa „olimpijski” zastąpionego słowem „paraolimpijski”. Tekst przysięgi został pierwotnie napisany przez Pierre’a de Coubertin’a. Pierwsza przysięga (przysięga sportowca) została złożona na Igrzyskach Olimpijskich w Antwerpii w 1920 roku . Oryginalny tekst autorstwa Coubertina był od tego czasu kilkakrotnie modyfikowany. Pierwsza przysięga sędziego/urzędnika została złożona na Igrzyskach Olimpijskich w Sapporo w 1972 roku . Zaś pierwsza przysięga trenera została złożona oficjalnie na Igrzyskach Paraolimpijskich w Londynie w 2012 roku.

Uroczysta obietnica składana jest przez 3 przedstawicieli poszczególnych grup: przez jednego sportowca – w imieniu wszystkich zawodników paraolimpijskich, przez jednego sędziego – jako przedstawiciela każdego sędziego paraolimpijskiego oraz przez jednego trenera – reprezentującego wszystkich trenerów swoich zawodników. Każdy reprezentant danej grupy, kolejno po sobie składa uroczystą przysięgę trzymając za róg flagi paraolimpijskiej.

Zawodnik wypowiada niniejszą przysięgę:

W imieniu wszystkich zawodników obiecuję, że weźmiemy udział w tych Igrzyskach Paraolimpijskich, szanując i przestrzegając rządzących nimi reguł, angażując się w sport bez dopingu i narkotyków, w prawdziwym duchu sportowej rywalizacji, na chwałę sportu i honoru naszych drużyn.

Sędzia, składa nieco odmienną przysięgę:

W imieniu wszystkich sędziów i urzędników obiecuję, że będziemy pełnić te Igrzyska Paraolimpijskie z całkowitą bezstronnością, szanując i przestrzegając zasad, które nimi rządzą w prawdziwym duchu sportowej rywalizacji.

Trener również składa inną przysięgę:

W imieniu wszystkich trenerów i innych członków świty sportowców obiecuję, że zobowiążemy się do zapewnienia, że ​​duch sportowej rywalizacji i fair play jest w pełni przestrzegany i podtrzymywany zgodnie z podstawowymi zasadami ruchu paraolimpijskiego.

Pocieszna maskotka 

Każde igrzyska mają swoja charakterystyczna maskotkę, z która po latach kojarzymy igrzyska z danego roku. Maskotka zwykle przestawia zwierzę pochodzące z danego obszaru lub czasami postacie ludzkie reprezentujące dziedzictwo kulturowe. Obecnie większość towarów np. pamiątek skierowanych do młodych ludzi skupia się na maskotkach, a nie na fladze paraolimpijskiej czy logo organizacji, bo jak wiemy dzieci i młodzież lubią to co wesołe, kolorowe i bez wielkiej filozofii wokół tego.

Stworzona przez japońskiego artystę Ryo Taniguchi, maskotka została wybrana w konkursie, który odbył się na przełomie 2017 i 2018 roku. W sumie 2042 projekty zostały zgłoszone do Komitetu Organizacyjnego Tokio 2020 , który następnie wybrał trzy pary nienazwanych projektów maskotek. partię do przedstawienia japońskim uczniom szkół podstawowych w celu podjęcia ostatecznej decyzji. Wyniki selekcji ogłoszono 28 lutego 2018 roku, a maskotki 22 lipca 2018 roku.

Tegoroczną maskotką Igrzysk Paraolimpijskich w Tokio 2020 jest SOMEITY. Została ona wybrana przez japońskie dzieci spośród kilku projektów nadesłanych przez uczniów i ilustratorów z całej Japonii. Jak można wyczytać na oficjalnej stronie tych igrzysk – „SOMEITY to całkiem fajna postać, z potężnymi nadnaturalnymi mocami i dotykowymi czujnikami wiśni. SOMEITY może używać czujników po bokach głowy do telepatycznych mocy, latać za pomocą peleryny w kształcie Ichimatsu, a nawet przenosić obiekty bez ich dotykania. SOMEITY ma spokojną i cichą prezencję, kierowaną wielką wewnętrzną siłą, ale może pokazać supermoce, które uosabiają wytrzymałość, siłę i determinację sportowców paraolimpijskich w osiąganiu swych celów i przekraczania swych granic mimo przeszkód. Kocha ona przebywać na łonie natury i może komunikować się z naturalnymi elementami, takimi jak kamienie i wiatr.

Imię maskotki – SOMEITY pochodzi od „Someiyoshino” czyli popularnego rodzaju kwitnącej wiśni oraz od wyrażenia „so mighty” po polsku – „tak potężny”. SOMEITY może pokazać ogromną siłę psychiczną i fizyczną, reprezentując paraolimpijczyków, którzy pokonują przeszkody i na nowo definiują granice możliwości.

W podanym poniżej linku do animacji video Someity pokazuje szereg dyscyplin paraolimpijskich. W kilku scenach występuje wraz z postaciami ludzkimi z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Zachęcam do obejrzenia 😉 TUTAJ

Zwycięska ceremonia medalowa

Podczas ceremonii wręczenia nagród podczas Igrzysk Paraolimpijskich w Tokio 2020 sportowcy otrzymają medale i Bukiet Zwycięstwa.

Podium

Na tegorocznych igrzyskach podium paraolimpijskie wykonane będzie po raz pierwszy w historii z plastiku pochodzącego z recyklingu co przedstawia nowy model zrównoważonego społeczeństwa. W projekcie podium opinia publiczna wzięła udział poprzez zebranie zużytych plastikowych odpadów morskich, które zostały poddane recyklingowi w celu wyprodukowania podium. Podium zostało zaprojektowane przez Tokolo Asao, który zaprojektował również emblematy Tokio 2020.

Projekt podium uosabia przesłanie „różnorodności i włączenia” zawarte w emblemacie. Kraciasty wzór „ichimatsu moyo”, który reprezentuje koncepcję emblematów, jest ułożony trójwymiarowo po bokach podium, symbolizując dzisiejszą Japonię poprzez przekształcenie tradycyjnego japońskiego designu w nowoczesny styl geometryczny. Projekt i kolor indygo wyrażają wyjątkowy wizerunek Japonii, który Tokio 2020 chce przekazać światu.

Profesor Tanaka Hiroya z Keio University pomogła przekształcić szczegółowy projekt w model wykonany z przetworzonego plastiku za pomocą drukarki 3D. Wynik pokazuje zaawansowane możliwości technologiczne Japonii.

Odpady aluminiowe z tymczasowych budynków mieszkalnych wybudowanych dla rodzin dotkniętych wielkim trzęsieniem ziemi we wschodniej Japonii w 2011 roku zostały wykorzystane jako materiał do wyrażenia symboli olimpijskich i paraolimpijskich umiejscowione na środku podium z przodu.

Granatowe podium paraolimpijskie na tle zielonej murawy stadionu.

Medale

Złote, srebrne i brązowe medale przyznawane sportowcom na Igrzyskach Paraolimpijskich to nie tylko największe wyróżnienie dla zawodników, ale także okazja dla Japonii do zaprezentowania swojej kultury i uroku reszcie świata w tym jednym małym krążku. Medale są wykonane zwyczajowo z pozłacanego srebra (powszechnie określanego jako złote medale ), srebra lub brązu i są przyznawane 3 najlepszym zwycięzcom danego wydarzenia. Dla każdych Igrzysk Paraolimpijskich medale są projektowane inaczej, odzwierciedlając gospodarza igrzysk.

W tegorocznych igrzyskach medale zostały po raz pierwszy w historii całkowicie wykonane z recyklingu. Materiały do ich wytworzenia uzyskano głównie ze smartfonów, laptopów i innych urządzeń elektronicznych poprzez odzyskanie minerałów zawartych w elektronice. Urządzenia zebrano w tzw. „Tokyo 2020 Medal Project”, w którym zaangażowano Japończyków w produkcję medali z metali pochodzących z recyklingu poprzez oddanie swych zużytych sprzętów. Wyprodukowano w sumie 5000 medali. Nie tylko w zebraniu sprzętu zaangażowano obywateli Japonii, ale także zachęcono ich w nadsyłanie pomysłu na projekt medali. Wygrał projekt autorstwa Sakiko Matsumoto – absolwentki Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Tama Art na kierunku projektowanie graficzne

Wzór medalu przypomina japoński wachlarz. Skrzydełka wachlarza zbiegają się w jednym punkcie, symbolizując jedność ponad podziałami w świecie sportu paraolimpijskiego. Motywy na liściach wachlarza przedstawiają witalność ludzkich serc i symbolizują urzekające i życiodajne środowisko naturalne Japonii w postaci skał, kwiatów, drewna, liści i wody. Każdy element medalu wyprodukowany jest z techniką wypukłości dający lepsze doznanie zmysłu dotyku u niewidomych. Ukłonem w kierunku sportowców niewidomych jest też seria okrągłych wgłębień na boku medali (jedno za złote, dwa za srebrne, trzy za brąz) ułatwia rozróżnianie typów medali za pomocą dotyku. Taki sam system zastosowano we wstążce trzymającej medal w postaci wypukłych kropek z silikonu. Na każdym krążku zostanie wygrawerowana została alfabetem Braille’a nazwa igrzysk – „Tokio 2020”.

Nie zdecydowano się na zmianę numeru 2020 na 2021, gdyż podyktowane byłoby to dodatkowymi kosztami jakie trzeba by było ponieś w procesie ich ponownego przetopu jak również względy formalne, że mimo zmiany daty igrzyska wciąż umiejscawiamy w 2020 czy to w logo czy w różnych dokumentach, koszulkach itp. (a zmiana jednej cyfry w każdym aspekcie jaj wykorzystania to olbrzymie pieniądze, a ile by stracono gdyby skasować wzór 2020!)

Ci ciekawe wygląd medalu paraolimpijskiego nie spodobał się w Korei Południowej i został oprotestowany. Zdaniem Koreańczyków motyw nasuwał skojarzenia ze sztandarem wschodzącego słońca – nacjonalistycznym symbolem imperialnej Japonii, którym posługiwała się w czasach okupacji Półwyspu Koreańskiego na początku XX wieku i w czasie II wojny światowej. Protest jednakże oddalono jako bezpodstawny.

Video z produkcji i prezentacji medali dostępne jest TUTAJ

Medale paraolipijskie od lewej do prawej: srebrny, złoty, brązowy.

Pamiątkowy bukiet zwycięstwa

Pamiątkowy upominek w postaci bukietu kwiatów z maskotką Someity w kolorystyce zgodnej z pozycja na podium, będzie wręczany sportowcom podczas ceremonii medalowej. Bukiety będą składać się z kwiatów uprawianych głównie na obszarach dotkniętych trzęsieniem ziemi we wschodniej Japonii w 2011 roku. Wspólnie z mieszkańcami tych dotkniętych obszarów Tokio 2020 będzie promować urok kwiatów wykorzystywanych podczas największego światowego wydarzenia sportowego, Igrzysk Olimpijskich i Igrzyska Paraolimpijskie.

Kwiaty użyte do paraolimpijskiego bukietu zwycięstwa to eustomy z Fukushimy, róże z Miyagi, goryczki z Iwate i aspidistras z Tokio. Róże w tym samym kolorze co maskotka paraolimpijska Someity, zostaną umieszczone w miejscu słonecznika użytego w bukiecie olimpijskim. Pojedyncza róża w bukiecie reprezentuje wyjątkową obecność sportowców, a otaczające różę eustomy i goryczki reprezentują ludzi, którzy wspierają sportowców po swojej stronie i ludzi, którzy ich dopingują z całego świata. Podobnie jak w przypadku olimpijskiego bukietu zwycięstwa, pozostałe kwiaty u podstawy bukietu stanowią aspidistra z Tokio, reprezentujące wszystkich ludzi, którzy przyczynili się do przygotowania Igrzysk Tokio 2020.

O sztafecie i ogniu olimpijskim, które są jednymi z ważniejszych symboli igrzysk opowiem Wam w jednym z kolejnych artykułów 😉

Licząc od dnia 13.06.2021 Do paraolimpiady pozostało 72 dni…

Maciej Warda

Facebook

Ta strona wykorzystuje pliki cookies, aby zapewnić jak najlepszą optymalizację treści na niej zawartych. Czytaj więcej o polityce prywatności i plikach cookies