Placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku, czyli tzw. prywatne domy seniora, podobnie jak prowadzone przez samorządy domy pomocy społecznej, są miejscami, gdzie krewni mogą umieścić niesamodzielnego członka rodziny. Aby je założyć trzeba spełnić określone wymagania.

Decyzję o pozwoleniu na założenie prywatnego domu opieki wydaje wojewoda.

Aby uzyskać zgodę zainteresowany musi złożyć:

1. wniosek o zezwolenie,
2. dokumenty potwierdzające tytuł prawny do nieruchomości, na której jest usytuowany dom,
3. zaświadczenie właściwego organu potwierdzające możliwość użytkowania obiektu określonego w kategorii XI załącznika do ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. — Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm. 41) ),
4. koncepcję prowadzenia placówki,
5. informację o sposobie finansowania placówki i niezaleganiu z płatnościami wobec urzędu skarbowego i składkami do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych,
6. informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności osoby, która będzie kierowała placówką, i zaświadczenie, że ze względu na stan zdrowia jest ona zdolna do prowadzenia placówki.




Dom opieki musi być przygotowany tak, aby był w stanie zapewnić całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku. Musi też świadczyć określone usługi opiekuńcze i bytowe, które powinny być dostosowane do możliwości pensjonariuszy. Znajdują się wśród nich:

• udzielanie pomocy w podstawowych czynnościach życiowych,
• pielęgnacja, w tym pielęgnacja w czasie choroby,
• opieka higieniczna,
• niezbędna pomoc w załatwianiu spraw osobistych,
• kontakty z otoczeniem;
• pomoc w czynnościach życia codziennego, w miarę potrzeby pomoc w ubieraniu się, jedzeniu, myciu i kąpaniu;
• organizacja czasu wolnego;
• pomoc w zakupie odzieży i obuwia;
• pomoc w korzystaniu ze świadczeń zdrowotnych,
• miejsce pobytu,
• wyżywienie,
• utrzymanie czystości.










Miejsce pobytu powinno spełniać następujące warunki. Przede wszystkim budynek zaadaptowany na potrzeby domu opieki nie powinien mieć barier architektonicznych. W budynku powinna znajdować się winda. Jeśli jej montaż jest niemożliwy wówczas pokoje mieszkalne usytuowane na parterze. Ustawodawca uregulował także metraż przypadający na osobę w jednym pokoju mieszkalnym. Powinny być one nie więcej niż trzyosobowe, z tym że pokój jednoosobowy — nie powinien mieć mniej niż 9 m2. Z kolei w pokojach dwu- i trzyosobowych — powierzchnia ta nie powinna być mniejsza niż po 6 m2 na osobę. Wyjątkiem jest pokój przeznaczony tylko dla osób leżących. Może być on czteroosobowy, a jego powierzchnia nie może być mniejsza niż 6 m2 na osobę.

Poza pokojami mieszkalnymi placówka powinna posiadać:
• pokój dziennego pobytu służący jako jadalnia;
• pomieszczenie pomocnicze do prania i suszenia;
• jedną łazienkę dla nie więcej niż pięciu osób i jedną toaletę dla nie więcej niż czterech osób, wyposażone w uchwyty ułatwiające osobom mniej sprawnym korzystanie z tych pomieszczeń, z tym że jeśli liczba osób leżących przekracza 50% ogólnej liczby mieszkańców, dopuszcza się zmniejszenie liczby tych pomieszczeń o 25%.


Domy opieki podlegają kontroli i nadzorowi. Kto nie realizuje zaleceń pokontrolnych — podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 do 6000 zł.

Kto bez zezwolenia prowadzi placówkę zapewniającą całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, w której przebywa:
1) nie więcej niż 10 osób — podlega karze pieniężnej w wysokości 10 000 zł;
2) więcej niż 10 osób — podlega karze pieniężnej w wysokości 20 000 zł.