Warszawski głos członków Lubelskiego Stowarzyszenia Jesteśmy

Ponieważ sama choroba psychiczna dotyka człowieka w jego wewnętrznej głębi i przejawia się w wielu płaszczyznach jego funkcjonowania, także zdrowienie powinno obejmować wszystkie „popsute”, dotknięte przez psychozę płaszczyzny życia osoby chorej. Skoro w samym pojęciu osobowości da się wyodrębnić rozmaite wymiary – zdrowienie winno mieć charakter wielowymiarowy. Proces zdrowienia osoby chorującej zależny jest od kumulatywnego wystąpienia wielu różnych czynników, które podzielić można na zależne od osoby chorującej i zależne od otoczenia osoby chorującej. Do tych pierwszych zaliczyć można przede wszystkim:

• Uznanie faktu choroby i szans własnego uzdrowienia. Akceptacja własnej kondycji jako osoby chorej prowadzić winna do pełnej samoakceptacji, w obliczu której ustępuje wiele spośród doświadczanych lęków i wynikających z choroby ograniczeń. Samoakceptacji sprzyja wiedza na temat przeżywanej choroby i znajomość zasad, których należy przestrzegać dla zdrowienia, np. konieczności unikania alkoholu.

• Wola zdrowienia; wsparte wypracowaną indywidualnie motywacją zaangażowanie osoby chorującej w proces zdrowienia, w tym gotowość przyjęcia pomocy ze strony innych. Przyjęta pomoc czynić winna zadość doświadczanej przez osobę chorującą potrzebie zakorzenienia we wspólnocie. Taką wspólnotą może być (i często okazuje się niezbędną) wspólnota terapeutyczna, ale może nią być Kościół, czy inna wspólnota oparta na relacjach żywo przeżywanej bliskości. Bliskość zakłada zaufanie (np. zaufanie do lekarza, terapeuty). Aby zdrowieć potrzeba więc kogoś, kto umiałby zdobyć zaufanie chorego i nawiązać z nim przyjaźń. Inni ludzie są w przypadku osób chorujących psychicznie bardzo ważnym czynnikiem pomocnym w ich zdrowieniu. Pomagają oni w nabraniu dystansu do siebie, własnych przeżyć, przełamaniu jakże często występujących samoizolacji i wycofania osoby chorej.   Pomocna dla zdrowienia może być zwłaszcza grupa rówieśnicza, z którą łączy chorego wspólny cel, np. studia, budowanie wspólnoty w grupach religijnych. Pamiętać należy, iż konstytutywnym wymiarem zakorzenienia we wspólnocie jest także otwieranie się na „rzeczywistość empatii”, rozumiane jako troska o drugiego człowieka. Osoba chorująca nie jest i nie powinna być jedynie stroną biorącą, może także ofiarowywać siebie innym – np. na drodze wielorakich form wolontariatu.

• Zrozumienie znaczenia i wymogów delikatnej równowagi, warunkującej zdrowie psychiczne (konieczności poddania się rygorom leczenia, wraz z akceptacją farmakoterapii, czy w razie potrzeby – hospitalizacji; przestrzegania higieny psychicznej, odrzucenia skrajności w sposobach życia, jak nadmiar aktywności, negatywne ukierunkowanie emocji, obwinianie się za wszystko, uleganie lenistwu, zaś od strony pozytywnej – nabycie umiejętności przyznawania się do porażek, błędów, słabości, artykułowania własnych problemów). Higiena psychiczna to także unikanie stresów i pielęgnowanie relacji z Bogiem, nie tylko z ludźmi. Równowaga taka – rozumiana jako harmonia myśli, uczuć i dążeń, jest nie tylko warunkiem zdrowia psychicznego, ale stanowi niewątpliwie jego uobecnienie.

• Samorealizacja, dla której niezbędna jest odwaga formułowania i realizacji celów życiowych (przezwyciężenie inercji, wyjście poza mechanizmy podyktowane chorobą). Implikuje to zachowanie własnej podmiotowości – niezależności, samodzielności, wolności działania (niezbędne są zatem asertywność, umiejętność stawiania granic innym, poczucie własnej godności, ale także umiejętność wyrażania własnych emocji). Implikuje to także stawianie sobie wyżej poprzeczki i gotowość snucia oraz spełniania marzeń. Mogą one dotyczyć realizowania pasji, jak muzyka i nagrywanie piosenek „rapowych”, czy inne hobby – aktywność fizyczna, studia, podjęta praca, realizacja potencjału twórczego poprzez udział w kulturze, zaangażowanie w wolontariat. Podjęcie wysiłku współdziałania z innymi ludźmi w celu realizacji własnych celów życiowych pozwala odejść od myślenia tylko o chorobie i o sobie samym.

• Realizm w kreśleniu dróg do realizacji celów życiowych, pozwalający przekuć marzenia na konkretny program. Niezbędna jest więc – w minimalnym przynajmniej zakresie – codzienność i obowiązkowość, ale także umiejętność korzystania z dróg wypracowanych przez zorganizowane społeczeństwo (sprostania dyscyplinie leczenia, pracy, studiów, życia rodzinnego).